Wat betekent het om je ouders te verliezen als je zelf al wat ouder bent?

De samenleving verlangt geen lange rouwperiode. Men verwacht dat je vrij snel naar je dagelijkse gang van zaken terugkeert. Reacties als

Het was te verwachten. Het is normaal op die hoge leeftijd.

worden vaak gehoord of in ieder geval gedacht.

De dood van jouw dierbare vader of moeder voelt voor jou nooit normaal.

Op hogere leeftijd ga je bij het verlies van je ouders, net als ieder ander, door je eigen rouwproces. Hoe oud je ook bent: je hebt een ingrijpende gebeurtenis meegemaakt. Ook als senior kun je met de normale rouwverschijnselen zoals eenzaamheid, angst, spijt, schuldgevoelens en boosheid te maken krijgen.

De dood van je ouders: wat gaat er door je heen?

Je vader en moeder zijn degenen die jou door en door kennen, degenen dankzij wie jij op deze wereld bent. Met hun overlijden is jouw kindertijd gevoelsmatig definitief voorbij en realiseer je je pas echt dat ook jouw leven niet oneindig is. In principe ben jij nu de volgende die aan de beurt is.

Dergelijke gedachten kunnen je verwarren en angst bezorgen. Misschien ervaar je een verandering in je identiteitsgevoel. Verlies van identiteit kan leiden tot andere interesses, een nieuwe werkkring en levensstijl. Je opvattingen over het leven kunnen veranderen.

Dit heeft veel te maken met de band die je met je ouders had. Natuurlijk wist je dat ze ooit zouden sterven maar wat de impact daarvan op jou zou zijn, kon je niet precies weten. Degenen die er van kinds af aan voor jou waren en die geen woord van jou nodig hadden om je te begrijpen: die zijn er juist met dit grote verdriet niet meer voor je. En dat raakt je diep van binnen, hoe oud je ook bent. Dan kun je je echt eenzaam voelen met je tranen, hoeveel lieve mensen er ook voor je zijn.

Rouw je als oudere anders?

Over het algemeen zegt men dat ouderen rouw intenser ervaren maar dit verschilt per persoon.

Een rouwproces kan je leven volledig ontwrichten. Op hogere leeftijd ben je vaak ook kwetsbaarder en kunnen er extra factoren zijn die het rouwen verergeren.

Jouw persoonlijkheid speelt hierbij een belangrijke rol. Ben je van nature triest en somber ingesteld en heb je al meerdere verliezen ervaren, dan kun je minder draagkracht hebben om juist dit grote afscheid te kunnen verwerken. Gevoelens en emoties van eerdere sterfgevallen kunnen jouw rouwproces zwaarder maken.

Het overlijden van je ouders heeft effect op je mentale en fysieke gesteldheid

Ook al ben je zelf op leeftijd: het verlangen naar de aanwezigheid van je vader en moeder kan er nog steeds zijn. Als je een hechte band met ze had kun je na hun dood met leegte en zelfs zinloosheid worden geconfronteerd. Het rouwen kan je kortstondig vergeetachtig maken, vaker moe en futloos. Je kunt concentratieproblemen ervaren en met wisselende stemmingen te maken krijgen.

Een intens rouwproces kan je verrassen op jouw leeftijd maar is juist het bewijs dat je veel van je vader en moeder houdt en deze band wilt voortzetten, in een andere vorm.

Laat weten waar jij als oudere rouwende behoefte aan hebt

Zeg tegen je naasten dat je gewoon naar hun aanwezigheid verlangt. Ze hoeven niets te zeggen, liever niet zelfs, maar een arm om je heen, een schouder om tegen uit te huilen en een luisterend oor zijn meer dan welkom.

Vertel dat je als oudere in rouw serieus genomen wilt worden en wilt vertellen wat er in je omgaat. Je hoeft geen goedbedoelde adviezen te krijgen maar je wilt praten over de overledene, herinneringen ophalen.

Als iemand oprecht om jou geeft, zal deze persoon er echt voor je zijn met een open houding en geduldige interesse. Dan voel jij je minder eenzaam in je rouw.

Het belang van zelfcompassie

Op hogere leeftijd weet je vaak wel hoe belangrijk het is om naar je eigen behoeften te luisteren, goed voor jezelf te zorgen en jezelf niet aan te vallen met kritiek. Juist doordat je ouder bent kan dit moeilijker voor je zijn dan een aantal jaren geleden. Daarbij komt het feit dat in rouw alles veel zwaarder voor je voelt en uitgerekend in je rouwproces is zelfcompassie nog harder nodig.

In plaats van aandacht te besteden aan je gevoelens van bijvoorbeeld pijn, schuld of kwaadheid verdring je alles met gedachten als

Het is allemaal mijn schuld.

Ik moet flinker zijn en doorgaan.

Ik moet me schamen. Ik weet beter op mijn leeftijd.

Met dergelijke gedachten val je jezelf aan en ben je ver verwijderd van de voor jou zo belangrijke zelfzorg in je rouwperiode.

Zelfzorg voor de oudere in rouw

Probeer je bewust te worden van wat er zich in je hoofd en in je lichaam afspeelt. Rouwen betekent accepteren wie en hoe je op dat moment bent met het verlies van je ouders. Je gevoelens overspoelen je maar dit hoeven nog geen feiten te zijn.

Bewustwording van je gedachten kun je stimuleren door ze te gaan opschrijven. Je leest wat je tegen jezelf zegt en wat je dagelijks ervaart. Vraag je af of het allemaal waar is. Dat weet je zelf het beste. Geef jezelf daarbij geen kritiek en negeer vooral je pijn niet.

Het overlijden van je ouders kan voelen alsof het fundament onder je is weggeslagen, ook al heb je al jaren een bestaan opgebouwd. Zodra je kleine stapjes neemt om je dagelijkse bezigheden weer op te pakken, krijg je het gevoel van controle over je leven langzaam terug.

Een ander stukje zelfzorg is het delen van je innerlijke wereld met iemand die dichtbij je staat en die je vertrouwt. Je zwijgen doorbreken zal voor opluchting bij jou zorgen en voor meer begrip bij de ander.

Vaak weet men niet dat en hoe een oudere rouwt.   

Je toekomst als oudere volwassene in rouw

Naarmate de tijd vordert, zul je veranderingen in je leven ervaren. Misschien ben je niet meer zo sterk als voorheen, zie je er anders uit en is je geheugen niet meer optimaal geworden. Je angst voor je eigen dood kan sterker zijn geworden.

Ondanks alles is er een leven, een nieuwe toekomst, voor jou als oudere met jouw rouw.

Door alles wat je hebt meegemaakt zul je andere kwaliteiten in jezelf hebben ontdekt en nog gaan ontdekken.

Een belangrijke vorm van zelfzorg is het opnieuw vinden van betekenis en vertrouwen in je veranderde leven.

Rouwen als oudere is zwaar maar niet onmogelijk.

Klik op de button voor je reactie: